नंदुरबार l प्रतिनिधी
जिल्ह्यातील कुष्ठरोग व क्षयरोग रुग्ण शोधण्यासाठी 13 ते 30 सप्टेंबर 2022 या कालावधीत आरोग्य विभागाच्यावतीने संयुक्त शोध मोहिम राबविण्यात येणार आहे. या मोहिमेचे सुक्ष्म नियेाजन करुन ही मोहिम यशस्वीपणे राबवावी, अशा सूचना जिल्हाधिकारी मनीषा खत्री यांनी जिल्हा समन्वय समितीची बैठकीत दिल्या.
कुष्ठरोग व क्षयरोग रूग्ण शोध मोहिमेनिमित्त जिल्हा समन्वय समितीची बैठक आज जिल्हाधिकारी कार्यालयात संपन्न झाली. यावेळी त्या बोलत होत्या. बैठकीस जिल्हा शल्यचिकित्सक डॉ. चारुदत्त शिंदे, जिल्हा आरोग्य अधिकारी डॉ. गोविंद चौधरी, जिल्हा क्षयरोग अधिकारी डॉ.अभिजीत गोल्हार आदी उपस्थित होते.
श्रीमती खत्री म्हणाल्या की, कुष्ठरोग व क्षयरोग रुग्णांचा शोध घेवून निदान निश्चितीनंतर औषधोपचार सुरु करण्यासाठी ही शोध मोहिम राबविण्यात येत आहे. या अभियान कालावधीत जिल्ह्यातील शहरी व ग्रामीण भागातील 3 लाख 54 हजार 505 घरांचे सर्वेक्षण करण्यात येणार असून यासाठी 1 हजार 362 तपासणी पथक व 272 पथक पर्यवेक्षकांची नियुक्ती केली आहे. या पथकाद्वारे शहरी व ग्रामीण भागातील 17 लाख 72 हजार 527 इतक्या लोकसंख्येची घरोघरी जावून तपासणी करण्यात येणार आहे.
तपासणीत कुष्ठरोग व क्षयरोगाची लक्षणे असणाऱ्या रुग्णांचा शोध घेवून रोगांचे लक्षण आढळणाऱ्या संशयित रुग्णांची मोफत एक्सरे, थुंकी तपासणी जवळच्या सरकारी दवाखान्यात करुन रोगाचे निदान झाल्यास त्यांना त्वरीत मोफत औषधोपचार चालु करण्यात येणार आहे. या सर्वेक्षणासाठी प्राथमिक आरोग्य केंद्रस्तरावर काम करणा-या आशा सेविका, क्षेत्रिय कर्मचारी, स्वयंसेवक, पर्यवेक्षक यांना प्रशिक्षण देण्यात आले असून हे पथक घरोघरी जावून भेटी देवून कुष्ठरोग, क्षयरोग आजाराविषयी माहिती तसेच मार्गदर्शन करणार आहेत.
या शोध मोहिमेत घरोघरी जावून घरातील सदस्यांची तपासणी करण्यात येईल. महिला सदस्यांची तपासणी ही आशासेविकामार्फत तर पुरुष सदस्यांची पुरुष स्वयंसेवकामार्फत करण्यात येणार असून घरातील सर्व सदस्यांची तपासणी झाल्यावर घरावर एल (L) लिहून घराचा क्रमांक व तारीख नोंदविण्यात येणार आहे. घरातील एक किंवा सर्व व्यक्तींची तपासणी करावयाची राहिली तर एचएक्स (XH), सदस्यांनी तपासणीस नकार दिल्यास एक्सआर (XR), सर्व्हेच्या वेळी गैरहजर सदस्य परत येणार नसेल तर एक्सव्ही (XV), घर कायमचे बंद असेल तर एक्सएल (XL) अशी खूणीद्वारे घरोघरी जावून सर्वेक्षण करण्यात येईल.
या मोहिमेमध्ये जनतेने सक्रिय सहभाग घेवून हे अभियान यशस्वी करण्यास सहकार्य करावे, असे आवाहन श्रीमती. खत्री यांनी यावेळी केले. बैठकीस समन्वय समितीचे सदस्य उपस्थित होते.
क्षयरोगाची लक्षणे
क्षयरोग हा संसर्गजन्य रोग असून तो कोणालाही होऊ शकतो. क्षयरोग मुख्यत्वे फुफ्फुसांवर परिणाम करतो. दोन आठवड्यापेक्षा जास्त काळ खोकला, दोन आठवड्याहून अधिक कालावधीचा ताप, वजनात लक्षणीय घट, भूक मंदावणे, मानेवर गाठी येणे, थुंकीवाटे रक्त जाणे अशी क्षयरोगाची लक्षणे आहेत.
कुष्ठरोगाची लक्षणे
अंगावरील फिकट लालसर संवेदनारहित चट्टा, मऊ व चकाकणारी तेलकट त्वचा, अंगावर गाठी व कानाच्या पळया जाड होणे, हाता पायांमध्ये बधिरता व शारीरिक विकृती, त्वचेवर थंड व गरम संवेदना न समजणे, भुवयांचे केस विरळ होणे, डोळे पूर्ण बंद करता न येणे अशी लक्षणे आहेत.