महात्मा गांधी व लाल बहादुर शास्त्री जयंती निमित्त एस. ए. मिशन हायस्कूल व कनिष्ठ महाविद्यालयात विविध कार्यक्रमांची साजरी

नंदुरबार l प्रतिनिधी

राष्ट्रपिता महात्मा गांधी यांची जयंती हा भारतीय समाजासाठी प्रेरणादायी आणि आत्मपरीक्षणाचा क्षण असतो. सत्य, अहिंसा आणि धैर्य या त्यांच्या विचारसरणीने जगाला नवा मार्ग दाखवला. याच पार्श्वभूमीवर नंदुरबार येथील एस. ए. मिशन हायस्कूल व कनिष्ठ महाविद्यालयात यावर्षी गांधी जयंती उत्साहपूर्ण वातावरणात व विविध उपक्रमांच्या माध्यमातून साजरी करण्यात आली.

विद्यार्थ्यांनी गांधीजींच्या जीवनातील महत्त्वपूर्ण प्रसंगांचे नाट्यीकरण करून आपल्या कलेतून समाजास एक आगळावेगळा संदेश दिला.
कार्यक्रमाची सुरुवात विद्यार्थ्यांनी सादर केलेल्या नाटकाने झाली. या नाटकामध्ये गांधीजींच्या आयुष्यातील सत्य आणि अहिंसा या दोन महान तत्त्वांची झलक प्रेक्षकांसमोर आणण्यात आली. दक्षिण आफ्रिकेत रेल्वेतून त्यांना काढून टाकण्यात आलेला प्रसंग, चंपारण्यातील सत्याग्रह, तसेच असहकार चळवळ यांसारखे महत्त्वाचे ऐतिहासिक क्षण विद्यार्थ्यांनी रंगमंचावर साकारले. प्रेक्षकांनी टाळ्यांच्या गजरात या सादरीकरणाचे स्वागत केले.

विद्यार्थ्यांनी परिधान केलेल्या विविध वेशभूषांनी कार्यक्रमाला अधिक रंगत आणली. गांधीजींचा पोशाख, तत्कालीन स्वातंत्र्यसैनिकांची भूमिका, तसेच सामान्य जनतेचा संघर्ष यांचे दर्शन या नाटकातून घडले. विशेष म्हणजे, लहान वयातील विद्यार्थ्यांनीही या प्रसंगांना जिवंत करून दाखवले आणि गांधीजींच्या विचारांचे मोल आजच्या पिढीसमोर मांडले.

नाट्यप्रयोगानंतर काही विद्यार्थ्यांनी प्रभावी भाषणांद्वारे गांधीजींच्या जीवनाचा आढावा घेतला. “सत्य हेच ईश्वर आहे”, “अहिंसा हीच खरी शक्ती आहे” या त्यांच्या अमर विचारांचा उल्लेख करताना विद्यार्थ्यांनी वर्तमानकाळातील सामाजिक परिस्थितीवरही भाष्य केले. भ्रष्टाचार, हिंसा आणि असहिष्णुता या समस्यांना तोंड देण्यासाठी गांधीजींच्या शिकवणी किती उपयोगी आहे, हे विद्यार्थ्यांनी स्पष्ट केले.

तसेच विद्यालयातील शिक्षकांनी देशभक्तीपर गीते सादर करून वातावरण भारावून टाकले. ‘वैष्णव जन तो’ सारख्या भजनाने सभागृहात शांतता आणि अध्यात्मिक भाव निर्माण झाला. गीतांच्या माधुर्याने प्रेक्षकांना गांधीजींच्या कालखंडातील भावविश्वाची जाणीव झाली.
कार्यक्रमातील विशेष आकर्षण म्हणजे ‘महात्मा गांधी – एक शांततेचा दूत’ या विषयावर आधारित स्थिर नाट्य होते. विद्यार्थ्यांनी शांततेचे प्रतीक म्हणून गांधीजींच्या विविध भूमिकांचे स्थिर चित्रण साकारले. अहिंसेच्या मार्गाने अन्यायाविरुद्ध लढा, सत्याग्रहाचे तत्त्व, ग्रामस्वराज्याची संकल्पना या सर्व मुद्यांचा समावेश या स्थिर नाट्यामध्ये होता. प्रेक्षकांनी याचा मन:पूर्वक आस्वाद घेतला आणि गांधीजींचा ‘शांततेचा दूत’ हा लौकिक किती सार्थ आहे याची प्रचिती घेतली.
यानंतर विद्यालयातील उपशिक्षिका दिशा सोनवणे यांनी लालबहादूर शास्त्रींविषयी आपले विचार मांडले
या संपूर्ण कार्यक्रमाच्या यशस्वी आयोजनासाठी विद्यालयातील शिक्षकवर्गाने विशेष परिश्रम घेतले. दिशा सोनवणे, रोझलीन यंगड, शिल्पा वळवी, रुचिता सुतार आणि दिनेश ठाकरे या शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांना नाट्यसादरीकरणासाठी मार्गदर्शन केले. त्यांच्या अथक प्रयत्नांमुळेच विद्यार्थ्यांनी इतके प्रभावी सादरीकरण रंगमंचावर आणले.
कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन मनीष पाडवी यांनी प्रभावी शैलीत केले. त्यांच्या ओघवत्या निवेदनामुळे संपूर्ण कार्यक्रम एकसंध राहिला. कार्यक्रमाचे प्रास्ताविक किरण पाटील यांनी केले. त्यांनी आपल्या भाषणात गांधीजींच्या कार्याची आठवण करून देताना आजच्या समाजात त्यांच्या विचारांची आवश्यकता अधोरेखित केली.

समारोपाच्या वेळी प्रसाद दीक्षित यांनी आभारप्रदर्शन केले. त्यांनी सर्व उपस्थित मान्यवर, शिक्षक, विद्यार्थी आणि सहाय्यक कर्मचारी यांचे मन:पूर्वक आभार मानले. त्यांनी विशेषतः विद्यार्थ्यांच्या कलेचे कौतुक करून त्यांच्यातील समाजप्रबोधनाची जाणीव गौरवली.

गांधीजींचे विचार आजही मार्गदर्शक

या कार्यक्रमातून विद्यार्थ्यांनी गांधीजींच्या सत्य, अहिंसा आणि धैर्य या तत्त्वांचा परिचय करून घेतला. विद्यार्थ्यांच्या मनात ही शिकवण दृढ व्हावी हा मुख्य उद्देश असल्याचे विद्यालयाच्या वतीने सांगण्यात आले.
आजच्या युगात वाढती हिंसा, सामाजिक विषमता, स्वार्थी राजकारण यामुळे समाज अस्थिर होताना दिसतो. अशा परिस्थितीत गांधीजींच्या विचारांची गरज अधिक प्रकर्षाने भासते. शाळेतील या कार्यक्रमाने विद्यार्थी आणि पालक वर्गास गांधीजींच्या शिकवणीचे महत्त्व नव्याने स्मरण करून दिले.
कार्यक्रमास मोठ्या संख्येने पालक, माजी विद्यार्थी आणि स्थानिक नागरिक उपस्थित होते. विद्यार्थ्यांच्या सादरीकरणाचे सर्वांनी कौतुक केले. विशेष म्हणजे, कार्यक्रमानंतर अनेक पालकांनी आपली मते व्यक्त करताना सांगितले की अशा उपक्रमांमुळे मुलांमध्ये सामाजिक मूल्यांची जपणूक होते.
हा कार्यक्रम फक्त औपचारिक साजरा न ठरता विद्यार्थ्यांच्या मनावर कायमचा ठसा उमटवणारा ठरला. गांधीजींच्या विचारांचे प्रत्यक्ष दर्शन नाट्य, भाषण, गीत आणि स्थिर नाट्याद्वारे घडवून आणल्यामुळे या पिढीसमोर सत्य, अहिंसा आणि धैर्य या जीवनमूल्यांची शिकवण रोवली गेली.
या कार्यक्रमाचे वैशिष्ट्य म्हणजे शिक्षक-विद्यार्थ्यांच्या संयुक्त प्रयत्नातून गांधीजींच्या जीवनाचा संदेश समाजापर्यंत पोहोचवण्याचा केलेला यशस्वी प्रयत्न. खऱ्या अर्थाने हीच गांधी जयंतीची खरी जाणीव आणि खरी प्रेरणा ठरली. या कार्यक्रमाचे आयोजन विद्यालयाच्या प्राचार्या नूतन वर्षा राजेश वळवी यांच्या मार्गदर्शनाखाली करण्यात आले याप्रसंगी विद्यालयाचे उपमुख्याध्यापक विजय पवार पर्यवेक्षक मीनल वळवी पर्यवेक्षिका वंदना जांबिलसा ज्येष्ठ शिक्षक अरुण गर्गे व सर्व शिक्षक शिक्षकेतर कर्मचारी उपस्थित होते.